22. Alle zaden zijn cruciaal

21. Niet spitten

Het is natuurlijk ongelofelijk dat er uit een klein zaadje een prachtige plant of boom tevoorschijn kan komen. In de natuur produceert een plant zoveel mogelijk zaden, waarvan er maar een klein deel echt uitkomt. De rest dient tot voedsel voor een of ander beestje. Alle zaden zijn uniek en alleen die zaden die het best zijn aangepast aan de grondsoort en het lokale klimaat en op de juiste plek zijn terechtgekomen zullen ontkiemen. Zo passen planten zich in de loop van de tijd aan aan de omstandigheden. En als de omstandigheden veranderen, ontkiemen er weer andere zaadjes.

Wij laten het produceren van zaden over aan bedrijven, waardoor er generieke zaden zijn ontstaan: planten zijn aangepast aan mensenwensen, zoals smaak, vorm, kleur, formaat en dat soort dingen. Ze zijn echter niet aangepast aan de omstandigheden in jouw tuin. Ze zijn in verhouding tot de onkruiden zeer zwak.

De diversiteit aan landbouwzaden zijn we wereldwijd bijna volledig kwijtgeraakt. Foto: Petr Kratochvil, CC0 1.0

Om een gezond, stabiel systeem te hebben zouden we niet afhankelijk moeten zijn van een paar multinationals, maar zouden we zelf weer moeten leren zaden te verzamelen en te bewaren. Dan kunnen we ze ook weer weggeven om meer diversiteit te krijgen. Het boekje Zelf Zaden Telen is een goede opstap. Wellicht krijgen we dan weer planten die sterk en divers zijn, en daardoor ook gezonde voeding.

Een goede start zou kunnen zijn om bij zoveel mogelijk bedrijven zaden te kopen en door elkaar te zaaien. Je begint dan met een bredere basis. Let op: kruisbestuiving kan gevaarlijk zijn. Sierpompoen kan kruisbestuiven met de eetbare pompoen en courgette, die daardoor giftig wordt (door de stof cucurbitacine). Gelukkig wordt een pompoen daar heel bitter van, zodat de kans op vergiftiging klein is.

Veel mensen lijken er op gebrand onkruid uit te roeien, maar laten we niet vergeten dat deze inheemse planten, en dus hun zaden, essentieel zijn voor gezonde bodems, de successie, de biodiversiteit en daarmee voor gezonde ecosystemen.

23. Toegang tot grond