36. Aaltjes zijn supernuttig!

34. Slimme slijmzwammen

Iedereen kent wel de worteletende aaltjes (of nematoden), want die zijn schadelijk. In een gezond systeem zijn ze wel aanwezig, maar richten ze amper schade aan. Dat komt doordat ze een belangrijke voedselbron zijn voor andere organismen. Zo zijn er bijvoorbeeld roofnematoden die de populatie van de worteletende nematoden in toom houden. Zij zijn wel een slag groter dan de worteletende aaltjes, dus je hebt wel een goede structuur in je bodem nodig. Anders hebben ze geen bewegingsruimte.

Een roofnematode (onder) eet een kleinere worteletende nematode (linksboven) op. Foto: Kathy Merrifield, Oregon State University, Corvallis.

Er zijn meer dan 25.000 verschillende soorten nematoden. Roofnematoden zijn dus supernuttig, maar ook de worteletende nematoden zijn nuttig: ze zijn namelijk voedsel voor bijvoorbeeld roofnematoden (dat zie je hierboven) en schimmels die nematoden vangen (dat zie je hieronder in de video).

Schimmels vangen op allerlei manieren. nematoden Zo zijn er schimmels die kleine lusjes produceren van drie cellen, die dezelfde chemicaliƫn uitscheiden als plantenwortels. Een nietsvermoedende nematode komt aangezwommen en kruipt in het lusje; de schimmel detecteert dat en pompt een vloeistof in de lus, waardoor de nematode klem komt te zitten. De schimmel dringt de nematode binnen met zijn schimmeldraden en ontbindt daar de eiwitten. Zo komt de schimmel aan zijn stikstof en is de plant beschermd tegen de aanvallen van worteletende nematoden. Andere schimmels vangen nematoden met behulp van kleefstoffen, weer andere schieten met harpoenen. Nog weer andere produceren sporen in de vorm een kurkentrekker. Als een nematode die binnenkrijgt verslikt hij zich daarin en wordt van binnenuit opgegeten door de schimmel. Heel gezellig allemaal!

Dan zijn er ook nog nematoden die bacteriƫn eten, en nematoden die schimmels eten. Die zorgen ervoor dat de diversiteit toeneemt. Bovendien maken die, net als de protozoa, voedingsstoffen vrij voor de planten.

Hieronder nog een filmpje van schimmels die nematoden vangen.

37. Zelfs slakken zijn belangrijk!