← 45. Bomen: van berk tot beuk belangrijk!
De pH van de bodem is geen absoluut gegeven. Het verandert constant. Je kunt de pH van de bodem heel nauwkeurig meten, maar in een levende bodem kan deze een dag later alweer twee punten hoger of lager uitvallen. Je kunt wel kijken of pH van de bodem in de loop der jaren een stijgende of dalende lijn vertoond. Daarvoor moet je wel bij dezelfde weersomstandigheden, op hetzelfde moment van de dag en op dezelfde plek meten.
Je moet er niet raar van opkijken als de pH daalt, omdat dat eigenlijk natuurlijk is: schimmels scheiden zuren uit en als je de bodem niet verstoort zullen die steeds dominanter worden. Ook bij nitrificatie (het omzetten van [ammonium] in [nitraat]) komen waterstofionen vrij, waardoor de bodem verzuurt. Uiteindelijk zal de pH onder de 5 uitkomen waardoor de nitrificatie ook stopt. Dit zijn natuurlijke processen.
Niet natuurlijk, en een groot probleem, is de verzuring door stikstofdepositie. Dit kan de pH naar een niveau brengen waarbij aluminium oplosbaar wordt - dit belemmert het transport van voedingsstoffen in de wortels van planten en bomen. Dit moeten we bij de bron aanpakken: de (vee-)industrie en de mobiliteit.
De plant maakt het niet zoveel uit wat de pH van de bodem is; als de pH in de wortelzone maar goed is. En daar zal de plant zelf ook in sturen.
Als we leren om met de successie mee te gaan, in plaats van ertegenin, kunnen we een lichte verzuring alleen maar toejuichen. Als de nitrificatie namelijk stopt, spoelt er ook minder of geen nitraat meer uit. Stel je eens voor hoeveel ellende dat zou schelen!
De opneembaarheid van voedingstoffen wordt mede bepaald door de zuurgraad, maar dit hangt erg van het bodemleven af. Het bodemleven kan niet functioneren bij een voor hen ongeschikte pH, maar gelukkig sturen ze zelf ook in diezelfde pH.
Als je pH wilt verlagen, kun je met grove, droge, houtige materialen mulchen. Die voeden de schimmels die zuren uitscheiden.
Als je de pH wilt verhogen, kun je met fijngemaakte, vochtige, niet-houtige materialen mulchen. Dit voedt de bacteriën die een basisch slijm uitscheiden.
De verhouding tussen bacteriën en schimmels beïnvloedt de pH sterk. Maar houdt ook rekening met externe factoren, zoals genoemde stikstofdepositie.
