Ik heb al veel over stikstof geschreven en daar wil ik niet te veel aan toevoegen, maar het is een te belangrijk onderwerp om het hierbij te laten. Noot: ik schreef dit in 2017, voordat het onderwerp zo'n heet hangijzer werd. Sterker nog, er was amper aandacht voor. Op geen enkele manier wil hiermee steun betuigen aan de overheidsmaatregelen, het gaat mij om aandacht voor de problemen die stikstofverbindingen veroorzaken.
Hoewel de zure regen flink is aangepakt door de uitstoot van zwaveldioxide tegen te gaan, is de uitstoot van stikstofverbindingen nog steeds te groot. De belangrijkste veroorzakers van de uitstoot zijn landbouw, vliegverkeer, hoogovens, (vee-)industrie en verkeer. Dit heeft dramatische gevolgen, maar het zijn sluipende processen. Een brand kan een bos in één keer om zeep helpen, stikstofdepositie doet dat in de loop van tientallen jaren. Het herstel zal na een brand echter wel sneller gaan.
Verzuring
- Verzuring zorgt ervoor dat de mycorrhizale schimmels niet meer functioneren, wat bomensterfte tot gevolg heeft.
- Verzuring leidt er ook toe dat de minerale deeltjes in de bodem honderd keer sneller verweren dan natuurlijk is, wat leidt tot het uitspoelen van waardevolle micronutriënten.
- Daarnaast zorgt verzuring ervoor dat calcium sneller wordt opgelost, met als gevolg dat het uitspoelt. Dit zorgt voor een calciumgebrek bij plant en dier.
- Eierschalen worden door calciumgebrek bijvoorbeeld zo dun dat de inhoud uitdroogt. Als de eieren wel uitkomen, kunnen de jonge vogeltjes hun botjes breken door kalkgebrek.
Het tegengaan van stikstofuitstoot door de veestapel in Nederland drastisch te verkleinen is pure noodzaak. Het zal zowel de 650 miljoen dieren die op jaarbasis in de bio-industrie leven als de ontelbare dieren in de natuur een hoop onnodig leed besparen.
Vermesting
Het teveel aan stikstof veroorzaakt ook andere problemen:
- Mossen, grassen, brandnetels en bramen doen het goed als er veel stikstof beschikbaar is. Deze verdrukken andere planten.
- Brandnetels zijn de waardplanten van prachtige vlinders zoals de dagpauwoog, atalanta, kleine vos en gehakkelde aurelia. Helaas zit er zoveel stikstof in de bodem, dat bomen en planten te weinig voedingsstoffen bevatten. Deze worden namelijk weggedrukt door de stikstof. De rupsen die van de bomen en planten eten, sterven door ondervoeding.
Het stoppen met het gebruik van kunstmest en de invoer van veevoeder zijn logische eerste stappen. Maar hoe dan ook duurt het nog tientallen jaren voordat er weer enigszins een balans is, dus hoe eerder we ermee beginnen hoe beter. En ja, dat begint bij het winkelgedrag van mensen zoals jij en ik.
Meer lezen: